โรคข้ออักเสบรูมาตอยด์อักเสบคืออะไร

โรคข้ออักเสบรูมาตอยด์ (rheumatoid arthritis) เป็นโรคข้ออักเสบที่เกิดจากระบบภูมิคุ้มกันทำลายข้อตัวเอง ทำให้เกิดการอักเสบของข้อ เนื้อเยื่อรอบข้อ อาการที่สำคัญคือปวดข้อและอาการนอกข้อ

ระบาดวิทยา

จากการศึกษาในสหรัฐอเมริกาพบว่าโรคนี้พบได้ประมาณร้อยละ 0.5-1.5 ของประชากร สำหรับในประเทศไทยนั้นจากการศึกษาของพรชิตา ชัยอำนวย และคณะพบความชุกของโรคนี้ร้อยละ 0.12 ถึงแม้ว่าโรคนี้จะมีความชุกค่อนข้างต่ำ แต่โรคนี้ก็เป็นโรคข้ออักเสบที่พบได้บ่อยที่สุดในบรรดากลุ่มโรคข้ออักเสบชนิดไม่ทราบสาเหตุ อุบัติการณ์ของโรคนี้สูงขึ้นตามอายุ และพบในผู้หญิงมากกว่าผู้ชายในทุกช่วงอายุ โดยเฉพาะผู้ที่มีอายุน้อยกว่า 75 ปี แต่อุบัติการณ์ในเพศชายจะใกล้เคียงกับเพศหญิงในผู้ป่วยที่เริ่มเป็นเมื่ออายุมากกว่า 75 ปี

สาเหตุ

สาเหตุยังไม่ทราบแต่เชื่อว่าเป็นโรค Autoimmune หมายถึงมีความผิดปรกติของระบบภูมิคุ้มกันที่ทำลายข้อตัวเอง นอกจากนั้นยังพบว่า กรรมพันธ์ ฮอร์โมน บุหรี่ การติดเชื้อเป็นตัวกระตุ้นทำให้โรคกำเริบ

อาการของข้ออักเสบรูมาตอยด์เป็นอย่างไร

อาการที่พบบ่อยได้แก่

• ปวดข้อ ข้อบวม
• ข้อติด
• อ่อนเพลีย ซึมเศร้า
• ซีด
• อาการเหมือนไข้หวัด ไม่สบายตัว

อาการอื่นๆที่พบได้

• น้ำหนักลด
• ตาอักเสบ
• rheumatoid nodules
• อักเสบของอวัยวะระบบอื่น

การตรวจทางห้องปฏิบัติการ

การตรวจทางห้องปฏิบัติการจะเป็นการตรวจเลือด และการตรวจทางรังสี การตรวจเลือดแบ่งเป็น

• การตรวจว่ามีการอักเสบหรือไม่ESR
• การตรวจหาว่ามีภูมิหรือไม่
• การเจาะเอาน้ำในข้อเข่าไปตรวจ
• การตรวจเลือด CBC

การตรวจทางรังสี

การวินิจฉัย

เกณฑ์การวินิจฉัยโรคนี้แบ่งออกเป็น 4 หมวดประกอบด้วย

1. จำนวนและตำแหน่งของข้อที่มีการอักเสบ(synovitis) (0-5 คะแนน)
2. การตรวจพบrheumatoid factor หรือ ACPA ในเลือด (0-3 คะแนน)
3. ระยะเวลาที่มีข้ออักเสบ (0-1 คะแนน) และ
4. ค่าacute phase reactants ที่สูงขึ้น (0-1 คะแนน)

รวบรวมคะแนนหากมากกว่า 6 คะแนนจะช่วยวินิจฉัย

การรักษา

การรักษาแบ่งเป็น

• การรักษาทั่วไป
• การรักษาด้วยยา
• การผ่าตัด

การรักษาด้วยยาแบ่งงอกเป็น

• ยาแก้ปวด
• ยากลุ่ม NSAID
• ยากลุ่ม disease-modifying anti-rheumatic drugs (DMARDs)
• ยาsteroid

ผลของโรครูมาตอยด์

ผู้ป่วยโรครูมาตอยด์ในระยะยาวจะเป็นเช่นไร

• 75% ของผู้ป่วยจะมีอาการปวดข้อเล็กน้อย อาจจะมีบวมเป็นๆหายๆ
• 20%จะมีอาการข้ออักเสบแบบอ่อนๆ
• 5% จะมีข้อผิดรูปและมีอาการรุนแรง