การติดเชื้อ Cryptococcal Disease

เชื้อ Cryptococcus เป็นเชื้อราที่พบในดิน และมูลนก การติดเชื้อจะพบในผู้ป่วยที่มีภูมิคุ้มกันลดลงเช่นผู้ป่วยโรคเอดส์ การใช้ยา steroid มะเร็ง เชื้อเมื่อเข้าสู่ร่างการจะไปอยู่ที่ปอด ถ้าภูมิปกติก็จะทำลายเชื้อนั้น แต่ถ้าภูมิไม่ดีเชื้ออาจจะอยู่ที่ปอดหรือแพร่กระจายไปทั่วร่างกาย เชื้อนี้ชอบสมองผู้ป่วยโรคเอดส์จะมีการติดเชื้อที่สมองมากที่สุด

อาการของโรค

อาการเยื่อหุ้มสมองอักเสบเป็นอาการที่พบบ่อยที่สุด ผู้ป่วยจะมีอาการปวดศีรษะ มีไข้ ปวดตามตัว อ่อนเพลีย คลื่นไส้ เบื่ออาหาร ซึมลง อาจจะมีอาการชัก ในรายที่เป็นมากอาจจะมีอาการปอดบวม และเชื้ออาจจะลุกลามไปอวัยวะอื่น เช่นปอด ผิวหนัง อาจจะมีต่อมน้ำเหลืองโต อาจจะมีผื่นที่ผิวหนัง

การตรวจวินิจฉัย

ตรวจหา cryptococcal antigen (CRAG) ในเลือด, น้ำไขสันหลัง cerebral spinal fluid (CSF), ย้อมหาเชื้อในน้ำไขสันหลัง  ตรวจ  x-ray ปอด ผู้ป่วยที่ชักและซึมให้ตรวจ CT scan

การรักษาโรค

ให้ยา Fluconazole ชนิดกินหรือฉีด. Amphotericin-B และ 5-flucytosine (5-FC) แล้วตามด้วย Fluconazole

การป้องกันการรับเชื้อ

ยังไม่มีหลักฐานยืนยันว่าอุจาระนกพิราบจะนำเชื้อ cryptococcus

การให้ยาป้องกันปฐมภูมิ

• เมื่อระดับเซลล์ CD4ต่ำกว่าl < 50 หรือน้อยกว่า 5% 

   

• ไม่แนะนำให้ตรวจหา Cryptococcal antigen เป็นประจำ เนื่องจากอุบัติการณ์ของโรคนี้ต่ำ

   

• ให้แนะนำให้ยาป้องกันการติดเชื้อ Cryptococcus เนื่องจากไม่มีหลักฐานว่าผู้ป่วยจะมีอายุยาวขึ้น  เสี่ยงต่อการดื้อยา เสี่ยงต่อปฏิกิริยาต่อต้านยารักษาโรคเอดส์ยาที่ให้ได้แก่ Fluconazole 100-200mg/day.

   

• สำหรับคนท้องไม่ควรที่จะได้รับยาป้องกันการติดเชื้อเนื่องจากอุบัติการณ์ของโรคนี้ต่ำและเสี่ยงต่อพิการแต่กำเนิดของทารก

   

• หากจะเป็นต้องให้ยาป้องกันการติดเชื้อในคนท้อง ต้องรีบหยุดยาเมื่อระดับ CD-4 มากกว่า 100

   

การให้ยาป้องกันทุติยภูมิ(ให้ยาป้องกันหลังจากติดเชื้อ)

• ผู้ป่วยที่เป็นเยื่อหุ้มสมองอักเสบจากเชื้อ Cryptococcus จะต้องได้รับยาป้องกันการติดเชื้อไปตลอดชีวิตโดยการให้ยา Fluconazole
• เมื่อได้รับยาต้านไวรัส HIV และเซลล์ CD-4 มากกว่า 100 เป็นระยะเวลามากว่า6เดือน ก็สามารถหยุดยาป้องกันการติดเชื้อ
• หากระดับเซลล์ CD-4 ลดต่ำกว่า 100 ก็สามารถให้ Fluconazole

ผลข้างเคียงของยา

Fluconazole Itraconazole : คลื่นไส้อาเจียน ปวดศีรษะ ปวดท้อง  .

Amphotericin B:ทำให้ไตเสื่อม โลหิตจาง  ไข้หนาวสั่น ปวดศีรษะ อาเจียน ท้องร่วง ปวดท้อง

Drug Interactions

Fluconazole: ให้หลีกเลี่ยงยาเหล่านี้ Hismanal, Seldane, Warfarin, Rifampin, oral contraceptives,Cimetidine, Dilantin,Hydrochlorothiazide, and Sulfonylureas.

 Amphotericin B: หลีกเลี่ยงยา steroids, ยารักษามะเร็ง antineoplastics

 Flucytosine, ต้องตรวจเลือด การทำงานของไต