Miningitis โรคเยื่อหุ้มสมองอักเสบ

โรคเยื่อหุ้มสมองอักเสบ

สมองของคนจะมีเยื่อหุ้มสมองอยู่ 3 ชั้น เรียกว่า Mininges และมีน้ำไขสันหลังอยู่กลาง การอักเสบของเยื่อหุ้มสมองเรียกโรคเยื่อหุ้มสมองอักเสบ Meningitis สาเหตุส่วนใหญ่เกิดจากเชื้อไวรัส และเชื้อแบคทีเรีย เนื่องจากเชื้อไวรัสเป็นแล้วไม่รุนแรง แต่เชื้อแบคทีเรียเป็นแล้วรุนแรง

เชื้อไวรัสที่เป็นสาเหตุสามารถติดต่อจากคนหนึ่งไปสู่อีกคนหนึ่งได้โดยผ่านทางเสมหะ และน้ำมูก แต่คนที่ได้รับเชื้อส่วนใหญ่ไม่เกิดโรค

สำหรับเชื้อแบคทีเรียที่เป็นสาเหตุขึ้นกับอายุ

• ในทารกแรกเกิดเชื้อที่เป็นสาเหตุส่วนใหญ่ได้แก่ Group B streptococci, Listeria, or Escherichia coli
• ด็กอายุ 2-12 ปีเชื้อที่เป็นสาเหตุได้แก่ Neisseria meningitidis and Streptococcus pneumoniae, Haemophilus influenzae

เชื้อแบคทีเรียบางชนิดหากได้รับจะมีโอกาสติดเชื้อเยื่อหุ้มสมองอักเสบได้เช่น เชื้อ Neisseria meningitidis หรือไข้กาฬหลังแอ่นมักจะพบระบาดในสถานรับเลี้ยงเด็ก สำหรับเชื้อ Haemophilus influenzae สามารถป้องกันได้โดยฉีดวัคซีน Hib vaccine

อาการของโรคเยื่อหุ้มสมองอักเสบ

ผู้ป่วยจะมีไข้สูง ปวดศีรษะ คอแข็งเป็นอาการที่สำคัญบางรายอาจจะมีอาการ ซึมลง  คลื่นไส้อาเจียนบางรายอาจจะมีผื่น รายที่เป็นมากๆจะมีอากรความดันโลหิตต่ำ

การตรวจวินิจฉัย

หากประวัติและการตรวจร่างกายเข้าได้กับเยื่อหุ้มสมองอักเสบแพทย์จะทำการตรวจ

• เจาะเลือดตรวจเลือดทั่วไปคือ CBC
• บางรายอาจจะเจาะหาเกลือแร่
• แพทย์จะเจาะหลัง (spinal tap,lumbar puncture )เพื่อนำน้ำไขสันหลังไปตรวจ
• บางรายแพทย์อาจสั่งตรวจ computer scan

การรักษา

ถ้าเป็นเชื้อไวรัสแพทย์จะให้พัก และน้ำเกลือ

ถ้าเป็นเชื้อแบคทีเรีย แพทย์จะให้ยาปฏิชีวนะที่เหมาะสม

การรักษาใช้เวลานานแค่ไหน

ผู้ป่วยที่เยื่อหุ้มสมองอักเสบจากเชื้อแบคทีเรียอาจจะต้องใช้ยาฉีด 10-14 วัน หลังจากหายจะต้องเฝ้าระวังโรคแทรกซ้อน เช่น หูหนวก ชัก หรือตาบอด

การป้องกัน

เชื้อส่วนใหญ่ไม่สามารถป้องกันได้ แต่มีเชื้อบางชนิดสามารถป้องกันได้

• ป้องกันเชื้อ Haemophilus influenzaeโดยการฉีดวัคซีน Hib vaccine
• คนที่สัมผัสกับผู้ป่วยไข้กาฬหลังแอ่นให้รับประทานยาป้องกันการติดเชื้อ
วัคซีนป้องกันไข้กาฬหลังแอ่น ประเทศไทยยังไม่แนะนำ
• วัคซีนป้องกันเชื้อปอดบวม pneumococcus สามารถป้องกันเยื่อหุ้มสมองอักเสบในผู้ใหญ่แต่ไม่สามารถป้องกันในเด็ก