เมื่อแพทย์บอกว่าคุณเป็นโรคไต

เมื่อท่านไปพบแพทย์ซึ่งอาจจะไปตรวจร่างกายประจำปี หรือเป็นเบาหวาน ความดันโลหิตสูง หรือปัสสาวะขัด แพทย์ได้ตรวจเลือดและปัสสาวะ แล้วบอกว่าคุณเป็นโรคไตซึ่งจะทำให้คุณรู้สึกซึมไปเลยทีเดียว ความจริงที่แพทย์บอกโรคไตไม่ได้หมายถึงภาวะไตวายทั้งหมด อาจจะหมายถึงทางเดินปัสสาวะอักเสบ หรือเป็นนิ่ว หรือเป็นโรคไตในระยะเริ่มต้น ท่านต้องถามแพทย์ว่าเป็นโรคอะไรกันแน่ ไตทำงานอย่างไร

โรคไตเสื่อมเป็นอย่างไร

หมายถึงโรคที่ทำให้มีการสูญเสียเนื้อไตและมีการเสื่อมของการทำงานของไตอย่างช้าๆ อาจจะใช้เวลาเป็นเดือนหรือเป็นปี เมื่อไตเสื่อมมากก็จะเกิดโรคแทรกซ้อน เช่น บวม ซีดเป็นต้น

ในการประเมินจะเป็นโรคไตหรือไม่แพทย์จะสั่งตรวจเลือดเพื่อหาค่า

• Creatinine เพือประเมินการทำงานของไต
• ตรวจปัสสาวะเพื่อตรวจว่ามีโปรตีน หรือเม็ดเลือดแดงหรือตะกอนหรือไม่
• ตรวจทางรังสีเพือดูโครงสร้างของไต

เมื่อได้ผลตรวจจึงมาประเมินว่าเป็นโรคไตหรือไม่โดยพิจารณาจากลักษณะอย่างใดอย่างหนึ่งในสองข้อต่อไปนี้

1. ผู้ป่วยมีภาวะไตผิดปกตินานติดต่อกันเกิน 3 เดือนทั้งนี้ผู้ป่วยอาจจะมีอัตรากรองของไต(glomerular filtration rate, GFR)ผิดปกติหรือไม่ก็ได้ ภาวะไตผิดปกติหมายถึงลักษณะตามข้อใดข้อหนึ่งดังต่อไปนี้

• ตรวจพบความผิดปกติจากการตรวจปัสสาวะอย่างน้อยสองครั้งในระยะ 3 เดือนดังต่อไปนี้
  • ตรวจพบโปรตีนในปัสสาวะ
    • ถ้าเป็นโรคเบาหวานอยู่แล้วตรวจพบไข่ขาวในปริมาณเล็กน้อย microalbuminuria (อยู่ระหว่าง 30-200 microgram/day)
    • หากผู้ป่วยไม่ได้เป็นเบาหวานและตรวจพบโปรตีนในปัสสาวะมากกว่า 500 mg/วัน
  • ตรวจพบเม็ดเลือดแดงในปัสสาวะ hematuria
• ตรวจพบความผิดปกติทางรังสีวิทยา
• ตรวจพบความผิดปกติทางโครงสร้างหรือพยาธิสภาพ

2. ผู้ที่มีGFRน้อยกว่า 60 mL/min/1.73m²ติดต่อกันเกิน 3 เดือนโดยที่อาจจะตรวจพบหรือไม่พบร่องรอยโรคก็ได้

จากนิยามจะเห็นได้ว่าการเป็นโรคไตเรื้อรังตามข้อ 1 พบว่าการทำงานของอาจจะปกติหรือผิดปกติก็ได้ สิ่งผิดปกติที่พบคือการตรวจปัสสาวะพบความผิดปกติ หากความผิดนั้นแก้ไขได้ก็จะไม่เป็นโรคไตเรื้อรัง สำหรับโรคไตตามข้อ2ไตได้ทำงานลดลงแล้วจะต้องรักษาปัจจัยเสี่ยงของการเกิดโรคไต