วิตามิน บี 6 คืออะไรนะ ?

นักวิชาการแบ่งวิตามินออกเป็น 2 ชนิดตามคุณสมบัติของวิตามิน ชนิดแรกคือวิตามินที่ละลายในน้ำ ร่างกายจะนำวิตามินไปใช้ประโยชน์ได้ต้องมีน้ำเป็นตัวพาไป ได้แก่ วิตามินบีรวม และวิตามินซี วิตามินบีรวมประกอบด้วยวิตามินบีหลายตัว ที่รู้จักแพร่หลายคือ วิตามินบี 1 วิตามินบี 2 วิตามินบี 6 วิตามินบี 12 โฟเลต และไนอะซิน ส่วนวิตามินอีกชนิดหนึ่งคือ วิตามินที่ละลายในน้ำมัน นั่นคือการที่ร่างกายจะนำไปใช้ประโยชน์ได้ต้องมีน้ำมันเป็นตัวนำ วิตามินในกลุ่มนี้ ได้แก่ วิตามินเอ วิตามินดี วิตามินอี และวิตามินเค

วิตามินบี 6 มีชื่อเรียกว่า Pyridoxine เป็นวิตามินประเภทละลายในน้ำ (Water- Soluble) เป็นสมาชิกสำคัญของวิตามิน บีรวม (B Complex) ใช้ในการสร้างสารสื่อประสาท (Serotonin และ Norepinephrine) และในการสร้างเยื่อหุ้มเส้นประสาท
 

มีประโยชน์ต่อร่างกาย อะไรบ้าง
 

• ช่วยในการผลิตแอนติโบดี้ให้กับระบบภูมิคุ้มกัน อีกทั้งยังช่วยในการผลิตเม็ดเลือดแดง และ อาการเจ็บหน้าอก หรือ หงุดหงิดก่อนมีประจำเดือน ช่วยลดอาการบวมในระยะก่อนมีประจำเดือน ป้องกันอาการตื่น และไม่สงบของประสาท นอนไม่หลับ ป้องกันการคลื่นไส้ระหว่างตั้งครรภ์
   
• ช่วยร่างกายสร้างน้ำย่อยในกระเพาะอาหารและแร่ธาตุแมกนีเซียม ช่วยในการเผาผลาญโปรตีน คาร์โบไฮเดรต และไขมัน มีผลในการลดระดับคอเลสเตอรอล
   
• ช่วยรักษาสุขภาพของผิวหนังและระบบประสาท
   
• ช่วยกำจัดโฮโมซิสเตอีนส่วนเกิน โฮโมซิสเตอีนคือกรดอะมิโนที่ร่างกายผลิตขึ้นเมื่อมีการย่อยโปรตีน สมาคมหัวใจแห่งอเมริกาพบว่า ระดับโฮโมซิสเตอีนในเลือดสูงเป็นปัจจัยเสี่ยงของการเกิดโรคหัวใจ
   
• ช่วยเปลี่ยนไกลโคเจนในตับและกล้ามเนื้อให้เป็นพลังงาน
   
• ช่วยในการสังเคราะห์และควบคุมการปฏิบัติหน้าที่ของ DNA และ RNA ซึ่งเป็นปัจจัยสำคัญในการบ่งบอกพันธุกรรม
   
• มีผลในการรักษาโรคเสื่อมสมรรถภาพของอวัยวะต่าง ๆ โรคหัวใจ และเบาหวาน
   
• มีคุณสมบัติเป็นยาขับปัสสาวะธรรมชาติ
   
• ช่วยเสริมสร้างความสวยงาม(Beauty): วิตามินบี 6 ช่วยปรับความแปรปรวนของฮอร์โมนซึ่งเป็นตัวการก่อสิว ให้เกิดความสมดุลขึ้นมาได้ งานวิจัยหลายชิ้นให้ผลตรงกันว่า วิตามินบี 6 ช่วยลดอาการสิวกำเริบ ในช่วงก่อนมีประจำเดือน ในหญิงวัยรุ่นได้เป็นอย่างดี รวมถึงอาการผิดปกติในรอบเดือนด้วย เช่น อาการร้อนวูบวาบ หงุดหงิด 
   

แหล่งอาหารที่มีวิตามินบี 6

• 
  

  ตับ	เมล็ดแอพริคอท	เมล็ดแตงโม	เมล็ดพลับ	เมล็ดถั่วอัลมอนด์	ถั่วแมคคาดาเมีย

  เมล็ดทานตะวัน	ข้าว	นม	เนย	ไข่	กล้วย

  
  

ปริมาณที่แนะนำต่อวัน

• ประมาณ 1.5-2 มิลลิกรัม ในผู้ที่ต้องการรักษาอาการต่างๆข้างต้น ควรปรึกษาแพทย์ก่อนใช้ ในผู้ที่ตั้งครรภ์ ไม่ควรได้รับเกินกว่า 100 มิลลิกรัมต่อวัน
  
  
  

ใครต้องการวิตามิน บี6 บ้างนะ

• จะพบมากในผู้ที่รับประทานยาปฏิชีวนะ ยากันชัก ยาคุมกำเนิด แม่ที่เลี้ยงลูกด้วยนม อาการที่พบจะมีอ่อนเพลีย ผิวหนังและปากมีผื่น ลิ้นอักเสบรวมทั้งโลหิตจาง กลุ่มคนที่เสี่ยงต่อการขาดวิตามินบี6ได้แก่

  • คนที่ได้รับอาหารไม่ได้คุณภาพเป็นเวลานาน
  • คนสูงอายุ
  • เด็กที่รับประทานยาขยายหลอดลมคือ theophyllin
  • ท้องร่วงเรื้อรัง
  • ผู้ป่วยพิษสุราเรื้อรัง
  • ผู้ที่รับคุมกำเนิด
  • ยาที่เรารับประทาน isonicotinic acid hydrazide, cycloserine, hydralazine, penicillamine
  • ผู้ที่มีการใช้มากเช่น การติดเชื้อเรื้อรัง การอักเสบเรื้อรัง เบาหวาน คอพอกเป็นพิษ
  
  

ผลของการขาดวิตามิน B6

• น้ำตาลในเลือดต่ำ อ่อนเพลีย น้ำหนักลด นิ่วในไต ฟันผุ ติดโรคง่าย เวียนศีรษะ คลื่นไส้ อาเจียน อาจจะเกิดผมร่วง บวมระหว่างตั้งครรภ์ เป็นรอยแตกรอบ ๆ ปาก และตา ปากเปื่อย ริมฝีปากและลิ้นเป็นแผล ชาและเป็นตะคริวที่ขา และแขน ความจำเสื่อม การมองเห็นจะไม่เป็นปกติ ประสาทอักเสบ ไขข้ออักเสบ หัวใจจะไม่ปกติ จะมีอาการเกี่ยวกับประสาทด้วย กระวนกระวาย ปวดศีรษะ นอนไม่หลับ ซึมเศร้า มือเท้าตายเป็นการชั่วคราว ปัสสาวะมากกว่าปกติ ถ้าปล่อยให้ขาดวิตามิน บีหก ตลอดเวลาที่ตั้งครรภ์อาจจะทำให้เด็กตายในท้องก่อนคลอด หรือเด็กอาจจะมีอาการชักแล้วแท้ง ดังนั้นสำหรับหญิงมีครรภ์ควรจะแน่ใจว่าได้ วิตามิน บีหก เพียงพอเพื่อว่าเด็กในท้องจะได้รับวิตามินชนิดนี้พอเพียง บางคนเกิดโลหิตจางแบบ Microcytic hypochromic anemia คือเม็ดเลือดแดงมีขนาดเล็กซึ่งรักษาโดยให้เหล็ก กรดโฟลิค หรือวิตามิน บีสิบสอง ไม่ได้ผล แต่ถ้าให้วิตามิน บีหก รักษา อาการจะหายไป บางคนมีอาการแสดงของคราบไขมันที่ผิวหนังบริเวณรอบตา บริเวณคิ้ว และมุมปาก (Seborrheic dermatitis) เด็กที่ขาดวิตามิน บีหก จะมีอาการชัก มีอาการอักเสบของประสาทชั่วขณะแต่ไม่รับรองว่าถ้าชักบ่อย แล้วทำให้เกิดความพิการของสมองหรือไม่
  

ข้อแนะนำ

จากการศึกษาพบว่าถึงแม้ฉีดเข้าเส้นไปในปริมาณ 200 มิลลิกรัม ก็ไม่มีพิษเกิดขึ้นและการได้รับทางปากในปริมาณ 100 - 300 มิลลิกรัมต่อวัน ก็ไม่ปรากฎว่าการเป็นพิษเกิดขึ้นเช่นกัน แต่ถ้ากินขนาดเป็นกรัม หลายเดือน เช่นขนาด 6 กรัมนาน 2 เดือน เพื่อรักษาอาการปวดท้องก่อนการมีประจำเดือน จะมีผลต่อระบบประสาท มีอาการเดินเซ รอบ ๆ ปาก มือ และเท้าชา ตรวจร่างกายพบว่าเสียความรู้สึกในการรับรู้ตำแหน่งการสั่นสะเทือนของปลายแขนและขา ความเจ็บปวด ความรู้สึกร้อน การรับรู้สัมผัส และการสะท้อน (Reflex) อาการจะดีขึ้นเมื่อหยุดวิตามิน B6 แล้ว 6 เดือน